1979 - Wollenstoffenfabriek L.E. van den Bergh - St.Josephstraat - Tilburg

De foto hierboven is gemaakt in de St.Josephstraat op 16 mei 1979, in de richting van de Ringbaan Oost. Links is het complex te zien van de voormalige wollenstoffenfabriek / flanelfabriek L.E. van den Bergh (1877-1981), twee jaar voor de sloop. Hier werkten respectievelijk ~50 en ~40 jaar de twee broers Jan en Toon van de Lisdonk, zonen van Peter van de Lisdonk en Henrica Spijkers.

Johannes Jacobus van de Lisdonk (Jan), die in 1947 met pensioen ging, heeft zeker vijftig jaar bij bovengenoemde baas gewerkt. Hij was een harde werker die vele uren moest maken om voldoende inkomsten te hebben voor zijn gezin. Dat betekende dat hij zeker veertien uur per dag werkte en dat zes dagen per week. Iedere dag nam hij, net als zijn collega's, zijn blauwe drinkkruik mee naar zijn werk. En dan, na al die jaren blijkbaar geen afscheid. Het blijft gissen waarom, misschien was het niet de gewoonte, maar dat moet hem zwaar getroffen hebben. De tijd dat Jan bij L.E. van den Bergh werkte heeft hij de beroepen wever, wolmaler, stukkendrager en schrobbelaar uitgeoefend.

 Antonius Henricus van de Lisdonk (Toon) werkzaam bij L.E. van den Bergh van 1912 t/m 1951, herdacht daar op 1 september 1937 zijn 25-jarig jubileum. In eerste instantie werkte Toon als molenboender, maar tussen 1931 en 1934 promoveerde hij tot molensteller en werd later zelfs ploegbaas. Hij had een vast inkomen, maar kreeg gemaakte overuren niet betaald. Tot zijn pensioen in 1951, zette hij zich in voor het bedrijf, waar hij zelfs op zondag ging 'waken'. Hij was een harde werker en stond bekend, net als zijn broer Jan, als een goed mens en goede vakman. Toch is het bijna niet voor te stellen dat Toon en Jan wegens ongenoegen al die tijd (~39 jaar) niet met elkaar gesproken zouden hebben. 

Door een kleinzoon van Toon is een tweetal gedichten geschreven die een duidelijk beeld geven hoe het leven van deze fabrieksarbeiders was. (Klik hieronder)

Een stukje geschiedenis

De wollenstoffenfabriek L.E. van den Bergh vindt zijn oorsprong in 1877, want in de Nieuwe Tilburgse Courant ('NTC') van 22-3-1952 wordt melding gemaakt van de herdenking van het 75-jarig bestaan van het bedrijf. Jan en Toon hebben de latere fusies van dit bedrijf niet meer meegemaakt. De wollenstoffenfabriek Triborgh is opgericht op 1-1-1942 aan het adres, St.Josephstraat 127 te Tilburg, doch in 1960 gaat dit bedrijf een fusie aan met de wollenstoffenfabriek L.E. van den Bergh. Op 22-1-1961 meldt 'NTC', dat Triborgh al haar activiteiten verplaatst naar haar zusterbedrijf L.E. van den Bergh. Volgens een artikel in het Nieuwsblad van het Zuiden (21-1-1966) over liquidaties en fusies, gaan door de fusie in 1960 de eerder genoemde bedrijven verder als de N.V. Tilburgse Wollenstoffenfabrieken, waarin beide firma's participeren voor 50%. De productie van beide ondernemingen zal in de nieuwe N.V. geconcentreerd zijn, doch de verkoop blijft gescheiden. Op een kopie van het handelsregister (nr.12482) van de Kamer van Koophandel en Fabrieken, afgedrukt in het 2e deel van de uitgave 'De ondergang van de Tilburgse Textielindustrie' staat vermeld dat de officiële oprichting als N.V. plaatsvond op 3-5-1961. Echter op 28-12-1972 wordt de N.V. omgezet in een B.V. en dan gaat de firma verder als de Verenigde Tilburgse Wollenstoffenfabrieken b.v. (VéTéWé b.v.). In 1981 valt definitief het doek en worden de gebouwen gesloopt om plaats te maken voor nieuwbouw. Ondanks de naamsveranderingen komt men in diverse artikelen over het bedrijf toch steeds de naam van L.E. van den Bergh tegen. Dat zowel de naam Triborgh als L.E. van den Bergh tot op het laatst op de muur hebben gestaan, heeft waarschijnlijk te maken met het feit dat men beide namen in ere wilde houden. De naam Triborgh zou anders door de fusies in het niets zijn verdwenen, per slot bleven beide bedrijven gescheiden van elkaar zaken doen.

Bronnen: Gedichten en familiegeschiedenis door Ad Beerens 's-Hertogenbosch. Nieuwe Tilburgse Courant 1937, 1952.  Nieuwsblad van het Zuiden 1966. De ondergang van de Tilburgse Textielindustrie deel 2 > een uitgave van de Katholieke Hogeschool in Tilburg (1980). Adresboek gemeente Tilburg 1931/1934. Fotocollectie van het Regionaal Archief Tilburg. Genealogisch onderzoek en familiegeschiedenis door Ad van de Lisdonk (Venray).