hoef geheijten 'die Lulsdonc'

1405 - Hoeve 'ter Lulsdonc'  Spoordonk (bij Oirschot)

1405 - Hoeve 'ter Lulsdonc'  Spoordonk (bij Oirschot)  

(Opmerking! De afgedrukte tekst is sterk uitvergroot en daardoor wat onscherp)

In een verkoopakte uit 1405, gevonden in het rijksarchief van 's-Hertogenbosch, wordt de oorspronkelijke hoeve vermeld waar de familie van (de) Lisdonk haar naam aan te danken heeft. De hoeve genaamd 'TER LULSDONC' is zelf weer genoemd naar de plek die indertijd waarschijnlijk LUSE(N)DONC heette, gezien de oudst gevonden vermelding van Gerardus van Luse(n)donc, geboren voor 1320 en overleden voor 1359. Zoals het er naar uit ziet is de hoeve van jongere datum dan het grondgebied/akkerland. Een afbeelding van de hoeve is (nog) niet bekend, maar hij stond in de buurt van de Spoordonkse Watermolen, waarschijnlijk langs de provinciale weg van Oirschot naar Moergestel, in het gebied 'aan de Broekstraat'. Of de hoeve toebehoord heeft aan het kasteeldomein 'ten Bergh' in Spoordonk is ook (nog) niet bekend.

In een akte van 3 september 1499 wordt de hoeve als volgt omschreven: "hoef geh. die Lulsdonck, metten husinghe, scuere, ende timmeringhe ende metten lande ende bemde daeraen gelegen" Op dat moment stond de genoemde hoeve reeds 8 à 9 jaren leeg. In meerdere akten daarna, tot 1624, wordt de hoeve geregeld aangehaald. Daarna is niets meer te ontdekken. Men kan wel aannemen dat het hier gaat om een oude boerderij van zeker dan tweehonderd à tweehonderdvijftig jaar.

 

Hieronder volgt een korte transcriptie (vertaling) van de voorzijde van de verkoopakte van 28 juni 1405

1405 juni 28 in vigilia beatorum Petri et Pauli apostolorum

Rutgherus  geheten de Audenhoven heeft overgedragen voor de schepenen van 's-Hertogenbosch aan Johannes geheten van den Doirn de Airscot alle cijnsgoederen die Walterus en Henricus, kinderen van Willelmus geheten de Audenhoven, bezaten in de parochie Oirschot, en een stukje wei geheten Tsoens Beemt, gelegen bij een plaats geheten Otendonc, een akker geheten Die Grote Acker, gelegen bij een plaats geheten Cruys Eycke, de helft van een hoeve geheten Ter Lulsdonc ter plaatse geheten Spoerdonc en een stukje grond ook bij Cruys Eycke en al hun goederen ter plaatse geheten Wreynlaer, alle gelegen in de parochie Oirschot. (Bron: Rijksarchief  's-Hertogenbosch > Kapittel van Oirschot, toegang R241, R241, inv. 218)

Schepenzegel aan deze akte is van Jacobus Tijt, dat van zijn ambtgenoot Goeswinus Steenwech is verloren. (Bron: Rijksarchief  's-Hertogenbosch >  Schepenzegel van Jacobus Tijt, Kapittel van Oirschot toegang R241, inv. 372, regestno. 218, negatiefnr. 50-Q6-8, datum 28-06-1405)

 

Hieronder volgt de transcriptie (vertaling) van de veilingakte van 3 september 1499

'Ghijsbrecht Henrichss van der Achter en met hem Willem van Elssen ten Bosch hebben doen veijlen, met enen sondachs ghebode, om ten hoechsten te vercopen: alsulken hoef geheijten die Lulsdonck, met allen hoerder toebehoerten, hersc. van Spordonck ende der op gheseten in voeder herberghen, in den huse Steven van Hersel, met eender borrender uutgaender Kerssen. Ghijsbrecht wil die hoef geh. die Lulsdonck, metten husinghe, scuere, ende timmeringhe ende metten lande ende bemde daeraen gelegen verkopen etc. 

Hij had die gekocht van Cornelis Smeeds. Cornelis had die "opgewonnen" als provisoer van het gasthuijs van Oerschot, nl. voor 22 lop. rogge erfp. van 16 1/2 mud rogge achter en voor 1 1/2 auden groten en 4 voedertorfs jaarlijks daaruit te vergelden het gasthuis.

Ende want Willem van Elsen seele properiteris(?) van de voers: horen te sijn. Willem wilde ook mede andere erft. verkopen ''totter voers. horen toebehorende en aen vonnisbrief staande. Die meester Jan van Caudenberghen oft procureur in sijnen naem t'anderen tijden opgewonnen hadde met vonnis ende met recht der stat v. den Bosch, voor 2 mud rog erfp., van "soe voel jaren t'achter" als dat Willem sede dervoer gegeven hebbende 100 gouden gulden oft hadde sijn hoef moten verliezen. Willem wil de hoeve ook verkopen voor 100 gouden gulden etc. etc.

een 1/2 mud rogge erfp. en 1 1/2 mud garsten, als dat cloester achter die Tolbrugge der jaerlix opheffende is. 4 pont paijment als mijn Joncker v. Helmont d'r jaerlix opheffende is welck achterstelle, scade ende commer metter reparacie aen 't lant, husinghe ende timmeringe mids dat wel ledich gelegen hadde 8 of 9 jaren.

Soe heeft Dirck v. Diepenbeeck daervoer geboden, voer die voors. erft. 50 Rijnsg., min dan den commerriden voers. brief van den uutgeven genoemt. Ende heeft derna Ghijsbrecht Dircks Hoppener d'r voer geboden 40 gulden, min etc. etc. etc.

d'r over worden Ghijsbrecht ende Dirck vors. twistende (over de prijs?) ende die borrende kersse is uutgegaen ende Dirck v. Diepenbeeck heeft alsoe den coep behouden tot dierre tijt.

Act. 3-9-1499 Jan Henrichs - Jacop Henrichs - Jan Colen

(Bron: Regionaal Historisch Centrum Eindhoven > Schepenprotocollen van de vrijwillige rechtspraak uit het rechtelijk archief van Oirschot/Best 1493-1636, R126B f254 t/m 256 - 3 september 1499); Genealogisch onderzoek en familiegeschiedenis door Ad van de Lisdonk (Venray)

 

Copyright © 1990-2005 - Ad van de Lisdonk (Venray).

bronverantwoording

laatst bijgewerkt op 31 januari 2005

U bevindt zich op de homepage > http://members.home.nl/familievandelisdonk